سرطان تیروئید، تومور شایعی نیست و یکی از انواع سرطانی است که اکثر بیماران در صورت تشخیص زودهنگام و درمان صحیح از آن بهبود می یابند. این سرطان زمانی رخ می دهد که سلول های تیروئید به طور غیر طبیعی رشد کرده و تا زمانی که تومور در غده تیروئید تشکیل شود، تکثیر می شوند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم و درمان سرطان تیروئید بپردازیم، لذا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
سرطان تیروئید چیست؟
تیروئید غده ای است که در قسمت جلویی پایین گردن قرار دارد و به شکل پروانه است. این غده سئول فرآیندهای متابولیک در بدن است و همچنین هورمون هایی ترشح می کند که انرژی را تنظیم می کنند. زمانی که سلول ها در این غده به طور بی رویه رشد می کنند، تومورهای سرطانی ایجاد می شوند.
سرطان تیروئید معمولاً به شکل یک توده یا ندول کوچک در غده شروع می شود که با گذشت زمان اندازه آن افزایش می یابد. تومور ممکن است به غدد لنفاوی گردن یا نواحی دیگر گسترش یابد. سرطان تیروئید معمولاً افراد بین ۲۵ تا ۵۰ سال را مبتلا می کند، اما می تواند همه گروه های سنی را نیز درگیر کند.
علل سرطان تیروئید
هیچ دلیل روشنی برای تشکیل تومورهای تیروئید در اکثر بیماران وجود ندارد، اما دلایلی وجود دارد که ممکن است منجر به تشکیل تومور در افراد کمی شود، از جمله:
- نقص ژنتیکی مرتبط با سرطان تیروئید
- کمبود ید، در صورتی که مقدار زیادی از این عنصر شیمیایی را در رژیم غذایی دریافت نکنید، فرد را مستعد ابتلا به انواع خاصی از سرطان تیروئید می کند.
- قرار گرفتن در معرض اشعه در ناحیه گردن در دوران کودکی
انواع سرطان تیروئید
نوع سرطان تیروئید بسته به نوع سلول های تحت تاثیر آن متفاوت است. تومورها ممکن است خوش خیم باشد یا بدخیم باشد. به طورکلی، انواع تومورهای خوش خیم عبارتند از:
سرطان پاپیلاری تیروئید
این نوع حدود ۸۰ درصد از سرطان های تیروئید را تشکیل می دهد و همچنین یکی از کم خطرترین سرطان های تیروئید است. این نوع از سرطان تیروئید به کندی رشد می کند، اما می تواند به غدد لنفاوی گردن گسترش یابد. با این حال، این نوع تورموهای بدخیم را می توان به راحتی درمان کرد.
سرطان تیروئید فولیکولی
حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل موارد سرطان تیروئید را تشکیل می دهد. این نوع می تواند به غدد لنفاوی و عروق خونی نیز گسترش یابد.
بیشتر بخوانید: جراحی توده گردن در بروجرد
سرطان مدولاری تیروئید
این نوع سرطان، نسبتاً نادر است و ۴ درصد از موارد سرطان تیروئید را تشکیل می دهد . سرطان مدولاری تیروئید به دلیل تولید هورمون کلسیتونین در خون در مراحل اولیه تشخیص داده می شود و درمان آن با دو نوع اول متفاوت است.
سرطان تیروئید آناپلاستیک
کارسینوم آناپلاستیک یکی از بدترین انواع سرطان تیروئید است که به دلیل توانایی آن در گسترش وسیع در بدن، درمان آن دشوار است. این سرطان معمولاً بعد از ۶۰ سالگی افراد را مبتلا می کند.
سرطان لنفوم تیروئید
این نوع از سرطان بسیار نادر است و درصد بسیار کمی از سرطان تیروئید را شامل می شود.
علائم سرطان تیروئید
در مراحل اولیه سرطان تیروئید هیچ علامت قابل توجهی مشاهده نمی شود و برخی از علائم با رشد تومور ظاهر می شوند. از آنجایی که تورم در قسمت پایین گردن از سمت جلو که غده قرار دارد است و هیچ احساس دردی ایجاد نمی کند و این علائم به شرح زیر است:
- درد در گلو یا گردن
- مشکل در بلع
- گرفتگی یا تغییر صدا
- لمس توده در گردنی
- درد گوش
- تنگی نفس
بیشتر بخوانید: سرطان لوزه
تشخیص سرطان تیروئید
سونوگرافی و بیوپسی (نمونه برداری) دو آزمایش مهم برای تشخیص تومورهای تیروئید محسوب می شوند. از مهم ترین روش های تشخیص سرطان تیروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- معاینه بالینی
- آزمایش خون
- سونوگرافی
- آزمایش ید رادیواکتیو
- بیوپسی (نمونه برداری)
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- CT اسکن
- MRI
- توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
درمان سرطان تیروئید
درمان مناسب برای بیمار با توجه به وضعیت سلامت، سن و مراحل بیماری او انتخاب می شود. و به شرح زیر است:
جراحی سرطان تیروئید
جراحی، درمان اصلی سرطان تیروئید است. بیشتر اوقات، پس از تشخیص تومور، کل غده تیروئید برداشته می شود. این کار معمولاً به دلایل متعددی مانند جلوگیری از عود تومور در بقیه غده و تسهیل در پیگیری و معاینات لازم انجام می شود.
غدد لنفاوی گردن در برخی بیماران به دلیل گسترش تومور در آنها بزرگ می شوند. در این حالت غدد لنفاوی در همان عمل یا در زمان بعدی برداشته می شوند و در موارد تومور زودرس، جراحی به تنهایی برای درمان تومور کافی است و نیازی به درمان دیگری نیست.
ید رادیواکتیو
ید رادیواکتیو پس از برداشتن تومور به عنوان یک درمان برای جلوگیری از بازگشت تومور تجویز می شود. این ید در برخی موارد سرطان دانه ای و فولیکولی تجویز می شود، اما در انواع دیگر مفید نیست. ید رادیواکتیو برای تشخیص هرگونه گسترش تومور به آن استفاده می شود.
در صورت نیاز می توان درمان را بعد از ۶ تا ۱۲ ماه تکرار کرد. اگرچه ید رادیواکتیو یک درمان نسبتاً آسان است، اما گاهی اوقات می تواند منجر به مشکلات دیگری در بدن مانند خشکی گلو و دهان شود، بنابراین ید رادیواکتیو تنها زمانی تجویز می شود که لازم است.
درمان های هدفمند دارویی
درمان های هدفمند از جمله درمان های جدید در درمان سرطان تیروئید هستند و برای برخی از موارد پیشرفته تومور که جراحی یا ید رادیواکتیو در آنها مفید نیست. این درمان ها شامل داروهای سورافینیب، لن واتینیب، واندتانیب می شوند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.این درمان ممکن است چند هفته طول بکشد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های در حال رشد سریع استفاده می شود.
پیگیری بعد از درمان
پیگیری بیمار پس از درمان سرطان تیروئید بسیار مهم است و هدف از پیگیری، اطمینان از عدم بازگشت تومور است و این امر از طریق موارد زیر انجام می شود:
- معاینات دوره ای و منظم پزشک
- انجام سونوگرافی و آمایش خون
- سی تی اسکن یا اسکن ید رادیواکتیو
مهم است بدانید که حتی در صورت بازگشت تومور، معمولاً می توان دوباره آن را برداشت و درمان کرد. اگر سرطان تیروئید توسط یک جراح مجرب به درستی انجام شود، ۹۰ تا ۹۵ درصد از سرطان های تیروئید به طور کامل درمان می شوند. لذا توصیه می شود برای درمان و جراحی سرطان تیروئید به بهترین متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.
