عمل انحراف بینی که با نام سپتوپلاستی (Septoplasty) نیز شناخته می شود به منظور صاف کردن سپتوم (استخوان و غضروفی که فضای بین دو سوراخ بینی را تقسیم می کند) به کار می رود. در اصطلاح به تیغه بینی کج اصطلاحا سپتوم منحرف نیز می‌گویند. انحراف تیغه بینی می تواند با کاهش مسیر ورود هوا، تنفس از بینی را دچار اختلال کند. اما ایا عمل انحراف بینی باعث زیبایی می شود؟ عمل انحراف بینی چگونه انجام می شود؟ مزایای جراحی انحراف بینی چیست؟ مراقبت های بعد از سپتوپلاستی چیست؟ به منظور آشنایی بیشتر با عمل سپتوپلاستی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
عمل سپتوپلاستی چیست؟
سپتوپلاستی یا عمل انحراف بینی با بریدن، تغییر موقعیت و جایگزینی غضروف، تیغه بینی را صاف می کند. این جراحی معمولا سرپایی انجام می شود، بنابراین اکثرا بیمار بعد از جراحی به خانه بازمی گردند. معمولا تورم بینی دو تا سه روز بعد سپتوپلاستی از بین می رود، اما در برخی مواقع، بهبودی کامل تورم تا سه ماه طول می کشد.
علت انجام جراحی انحراف بینی
وقتی تیغه بینی انحراف دارد، تنفس دهانی مشکل می شود و فرد مجبور است از دهان نفس بکشد، بنابراین سپتوپلاستی که تنها راه برای اصلاح انحراف تیغه بینی است، انجام می شود. تنفس از دهان منجر به خشکی لب و اختلال در کیفیت خواب شب می شود. گاهی اوقات سپتوپلاستی برای جراحی سینوس و برداشتن پولیپ بینی به کار می رود. اگرچه سپتوپلاستی به خودی خود شکل ظاهری بینی را تغییر نمی دهد، اما پزشک می تواند آن را با جراحی سپتورینوپلاستی ترکیب کند تا شکل ظاهری بینی را نیز زیباتر کند.
اقدامات قبل از عمل سپتوپلاستی
قبل از هر جراحی انتظارات و مشکلات خود را طبقه بندی کنید تا در جلسه مشاوره با پزشک مطرح کنید. حتما سابقه پزشکی و داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. پس از معاینه فیزیکی، پزشک از شما می خواهد که آزمایش های خاصی را انجام دهید.
پزشک پوست داخل و خارج بینی شما را بررسی می کند و احتمالا از زوایای مختلف بینی شما عکس می گیرد تا از این عکس‌ها برای بررسی های قبل عمل، در حین و بعد از جراحی استفاده کند. همچنین، داروهای حاوی آسپرین، ایبوپروفن یا سایر رقیق کننده های خون را قبل از عمل مصرف نکنید زیرا این داروها احتمال خونریزی را افزایش می دهند. لازم به ذکر است که از یک ماه قبل عمل دخانیات مصرف نکنید، زیرا سیگار خطر بروز مشکلات تنفسی در حین و بعد از جراحی سپتوپلاستی را افزایش می دهد.
نحوه انجام عمل سیپتوپلاستی
زمان جراحی سپتوپلاستی بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می کشد و این عمل تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی همراه با آرامبخش انجام می شود. نوع بیهوشی مورد نیاز شما بستگی به پیچیدگی عمل و ترجیح پزشک و بیمار دارد.
هنگامی که بیمار بیهوش یا بی‌حس شد، جراح برای این که به سپتوم دسترسی پیدا کند، یک برش کوچک در داخل حفره بینی یا نوار بافتی بین سوراخ های بینی ایجاد می‌کند. با این کار پزشک پوست و غشای مخاطی روی آن را با هدف ترمیم و تغییر تیغه بینی بلند می کند که به این تکنیک، سپتوپلاستی باز می گویند. برخی از پزشکان برای حفاظت از تیغه صاف شده با آتل پلاستیکی یا سیلیکونی (استنت) بینی را بانداژ می کند تا علاوه بر صاف ماندن تیغه، خونریزی نیز به حداقل برسد.
بیشتر بخوانید: پولیپ بینی چیست و چگونه درمان می شود؟
پزشک چگونه انحراف تیغه بینی را تشخیص می دهد؟
پزشک با انجام آندوسکوپی بینی داخل آن را بررسی می کند. با توموگرافی کامپیوتری (CT) نیز می توان انحراف سپتوم را تشخیص داد. پس از تشخیص، پزشک راه های درمان انحراف تیغه بینی از جمله سپتوپلاستی را به بیمار توضیح می دهد.
طبق آمارهای آکادمی گوش و حلق و بینی آمریکا، ۸۰% از مردم دچار درجاتی انحراف در تیغه بینی هستند اما همه آن ها نیاز به عمل انحراف بینی ندارند. اگر علائمی مانند تنگی تنفس با دارو درمان نشود و زندگی روزمره فرد را مختل کند، با تشخیص پزشک بیمار کاندید جراحی سپتوپلاستی می شود.
مزایای سپتوپلاستی
سپتوپلاستی نیز مانند تمامی جراحی ها پیامدهاید مثبت و منفی به همراه دارد، مزایای صاف کردن تیغه بینی به روش سپتوپلاستی عبارتند از:
- جراحی سرپایی و سریع (۳۰ تا ۹۰ دقیقه)
- بهبود سلامتی و تنگی نفس
- تنفس راحت تر با رفع انسداد جریان هوا
- خوابیدن راحت تر
- کاهش سردرد یا مشکلات سینوسی
- دوران نقاهت کوتاه – حدود یک هفته احساس گرفتگی و تورم
- افزایش حس بویایی
خطرات سپتوپلاستی
مانند هر جراحی، با سپتوپلاستی نیز بیمار در معرض خطراتی مانند خونریزی، عفونت و واکنش نامطلوب به است. سایر خطرات سپتوپلاستی عبارتند از:
- تداوم علائم انسداد بینی
- خون ریزی بیش از حد
- تغییر نامطلوب شکل ظاهری بینی
- سوراخ شدن سپتوم
- کاهش حس بویایی (به ندرت)
- ایجاد لخته خون در بینی
- بی حسی موقت در لثه بالایی، دندان ها یا بینی
ممکن است برای درمان برخی از این عوارض مطابق نبودن نتیجه عمل سپتوپلاستی با انتظارات فرد، بیمار مجبور شود دوباره جراحی کند. قبل از جراحی در مورد خطرات سپتوپلاستی با پزشک خود صحبت کنید.
مراقبت های بعد از عمل انحراف بینی
برای کاهش خونریزی و تورم، پزشک از بیمار می خواهد یک سری اقدامات احتیاطی را برای چند هفته پس از عمل انحراف بینی رعایت کند. بسته به گستردگی جراحی بیمار باید این موارد را رعایت کند:
- بالا گرفتن سر هنگام خواب
- عدم تخلیه مخاط بینی از طریق فین کردن تا دو هفته بعد از عمل
- پوشیدن لباس های دکمه دار به منظور عدم برخورد یقه با بینی
- عدم انجام فعالیت هایی مانند مانند ایروبیک و آهسته دویدن تا ۵ هفته
نتایج بعد از عمل اصلاح تیغه بینی تا چه مدت باقی می ماند؟
سه تا شش ماه پس از جراحی سپتوپلاستی، بافت بینی شما خیلی محکم نیست. این امکان وجود دارد که غضروف و بافت با مرور زمان به تدریج حرکت یا تغییر شکل دهند. تا یک سال پس از جراحی نیز احتمال دارد ظاهر بینی بیمار تغییر کند. سپتوپلاستی اکثر علائم انحراف بینی را مانند مشکل در تنفس، که ناشی از انحراف سپتوم است، بهتر می کند. سطح بهبودی که می توانید با سپتوپلاستی انتظار داشته باشید در افراد مختلف متفاوت است. توصیه می شود برای این جراحی و به طورکلی، جراحی هایی که روی صورت انجام می شوند با جراح متخصص و متبحر مشورت نمایید.
کلام آخر
سپتوپلاستی یا اصلاح تیغه بینی کمک می کند که بیمار تنفس بهتری داشته باشد و اختلالات ناشی از تنفس بد او برطرف شوند. لازم به ذکر است که عمل انحراف بینی به تنهایی باعث تغییر ظاهری بینی نشده و نیاز به جراحی رینوپلاستی دارد و به طور همزمان انجام می شود. در نهایت توصیه می شود برای جراحی های زیبایی و درمانی به مهارت و تجربه پزشک دقت کرده و بهترین جراح بینی را انتخاب کنید.
