سینوزیت چیست و چه علائمی دارد؟

سینوزیت چیست؟

سینوزیت در نتیجه التهاب غشای مخاطی نازک پوشاننده چهار محفظه پر از هوا که در داخل استخوان‌های صورت قرار دارند، رخ می‌دهد که به آن سینوس‌های پارانازال می‌گویند. از آنجایی که التهاب به پوشش داخلی بینی می رسد، سینوزیت گاهی اوقات رینوسینوزیت نامیده می شود. در برخی موارد، سینوزیت را می توان آلرژی سینوسی نیز نامید، زیرا در نتیجه قرار گرفتن فرد در معرض یک ماده آلرژی زا رخ می دهد. سینوزیت یک بیماری شایع است که افراد در هر سنی را درگیر می‌کند، اما اکثر مبتلایان به آن پس از درمان مناسب سینوزیت بهبود می یابند.

انواع سینوزیت

سینوزیت را می توان بر اساس مدت زمان التهاب یا بر اساس علت تقسیم کرد. به طورکلی، انواع سینوزیت عبارتند از:

سینوزیت حاد

علائم سینوزیت حاد معمولاً به طور ناگهانی در نتیجه یک عفونت تنفسی ویروسی یا آلرژی فصلی ظاهر می شود. علائم آن معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد و پس از تهیه داروی مناسب برای درمان سینوزیت درمان می شود. با این حال، گاهی اوقات سینوزیت حاد می تواند ۲ تا ۴ هفته طول بکشد.

سینوزیت نیمه حاد

سینوزیت نیمه حاد در نتیجه یک عفونت باکتریایی یا آلرژی رخ می دهد، به خصوص اگر سینوزیت حاد به طور کامل درمان نشود. بهتر است بدانید که علائم این سینوزیت معمولاً ۱ تا ۳ ماه طول می کشد.

سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن به سینوزیتی گفته می شود که بیش از سه ماه طول بکشد. همچنین اگر علائم سینوسی سه بار یا بیشتر در سال عود کند، سینوزیت می تواند مزمن تلقی شود. شایع ترین علت سینوزیت مزمن عفونت باکتریایی است، اما می تواند ناشی از آلرژی مزمن، آسم، بدشکلی بینی یا پولیپ بینی باشد.

سینوزیت مکرر

سینوزیت مکرر در نتیجه ۴ حمله سینوزیت حاد در سال رخ می دهد که هر کدام ۷ روز یا بیشتر طول می کشد.

انواع سینوزیت بر اساس علت آن

اگرچه این بیماری اغلب باتوجه به مدت التهاب تقسیم بندی می شود، اما گاهی برای تشخیص درست تر بر اساس علت بروز آن نیز دسته بندی می شود. مهمترین عواملی که باعث سینوزیت می شود، عبارتند از:

سینوزیت ویروسی

سینوزیت ویروسی علائمی شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، عطسه، احتقان بینی و سرفه ایجاد می کند. این نوع سینوزیت معمولاً در عرض ۱۰ روز خود به خود از بین می رود.

سینوزیت باکتریایی

این بیماری با ایجاد ترشحات غلیظ به رنگ سبز یا زرد بینی همراه با درد و فشار در ناحیه صورت مشخص می شود. این نوع بیماری نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد و به خودی خود از بین نمی رود. انواع باکتری هایی که می توانند باعث سینوزیت باکتریایی شوند عبارتند از:

• استرپتوکوک پنومونیه
• نوعی باکتری استرپتوکوک مانند استرپتوکوک پیوژنز
• هموفیلوس آنفولانزا

سینوزیت آلرژیک

سینوزیت آلرژیک به عنوان آلرژی سینوسی نیز شناخته می شود و علائم آن می تواند به طور ناگهانی در یک فصل خاص از سال رخ دهد. همچنین ممکن است علائم آن به طور مزمن در طول سال باقی بماند. بسته به اینکه کدام یک از مواد آلرژی زا یا محرک ها باعث آن شده است معمولا با عطسه، خارش بینی، گلو یا چشم ها و احتقان بینی مشخص می شود.

علت سینوزیت

اعتقاد بر این است که سینوزیت اغلب در نتیجه یک عفونت باکتریایی رخ می دهد. با این حال آنچه واقعیت دارد این است که باکتری ها معمولاً هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند، مگر اینکه در بینی گیر کرده و در ناحیه سینوس تکثیر شوند. بنابراین، انسداد کانال‌های تخلیه ریز سینوس‌های پارانازال علت اصلی سینوزیت است و بازگشایی راه‌های تنفسی کلید درمان است. همچنین باید توجه داشت که بیشتر موارد سینوزیت ناشی از عفونت ویروسی است نه باکتریایی.

چه عواملی خطر سینوزیت را افزایش می دهد؟

هر کسی ممکن است به سینوزیت مبتلا شود، اما برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به علائم این بیماری را افزایش دهد که مهمترین آن ها عبارتند از:

• انحراف تیغه بینی که به عنوان انحراف بینی نیز شناخته می شود
• پولیپ بینی یا رشد تومورها در داخل بینی
• رشد استخوانی در داخل بینی
• حساسیت به مواد آلرژی زا مانند گرده، گرد و غبار و سایر مواد حساسیت زا
• تضعیف سیستم ایمنی، در نتیجه عفونت با بیماری هایی مانند ایدز یا در نتیجه درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• قرار گرفتن در معرض عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، به ویژه سرماخوردگی های ویروسی
• خشکی هوا
• سیگار کشیدن یا استشمام کردن مواد مخدر مانند کوکائین
• فیبروز کیستیک

علائم سینوزیت

علائم سینوزیت در اکثر بزرگسالان مشابه است، زیرا تحقیقات تأیید می کند که فشار و درد دردناک علامت اصلی است که بیماران اغلب آن را سردرد سینوسی می نامند. درد بستگی به محل التهاب سینوس ها دارد، زیرا درد می تواند در پیشانی، اطراف بینی، اطراف چشم، زیر چشم، گوش یا در دندان ها باشد و درد سینوسی معمولاً هنگام خم شدن به جلو افزایش می یابد.

سایر علائم سینوسی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• گرفتگی بینی
• آبریزش بینی
• گلو درد
• سرفه کردن
• خروج مخاط و ترشحات ضخیم و تیره رنگ از بینی
• بوی بد در دهان
• از دست دادن موقت حس بویایی یا چشایی
• تب
• خستگی و درد

سینوزیت چگونه تشخیص داده می شود؟

قبل از تعیین درمان سینوس، باید سینوزیت تشخیص داده و علت آن مشخص شود.در بیشتر موارد، پزشک می تواند سینوزیت را با پرسش در مورد علائم سینوس تشخیص دهد و اگر فشار روی سینوس ها باعث درد شود، به احتمال زیاد فرد به سینوزیت مبتلا شده است.

سایر آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص سینوزیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• توموگرافی کامپیوتری (در وارد سینوزیت فوق العاده شدید)
• آندوسکوپی بینی
• آزمایش خون برای بررسی وجود انواع دیگر عفونت ها
• بیوپسی از بینی و کشت آن برای کشف علت سینوزیت
• بررسی آلرژی

درمان سینوزیت

درمان سینوزیت به علت اصلی آن بستگی دارد و اغلب هدف از درمان سینوزیت رهایی از عامل التهاب و کاهش التهاب ایجاد کننده انسداد مجاری بینی است. درمان های این بیماری با انجام برخی نکات ساده مانند شستشوی بینی و مصرف داروهای ضد احتقان امکان پذیر است. در برخی موارد پزشکان می‌توانند برای تخلیه سینوس‌ها، درمان انحراف تیغه بینی یا برداشتن پولیپ‌های بینی که باعث سینوزیت می‌شوند، به جراحی متوسل شوند. همچنین در برخی موارد سینوزیت مزمن که با دارو بهبود نمی‌یابد، پزشکان می‌توانند برای درمان سینوس‌ها به جراحی متوسل شوند.

چگونه می توان از سینوزیت پیشگیری کرد؟

عوارض سینوزیت

سینوس های پارانازال توسط بسیاری از ساختارهای حساس و مهم در سر مانند مغز، چشم ها و جمجمه احاطه شده اند، بنابراین درمان نشدن یا سینوزیت مزمن می تواند باعث ایجاد عوارض جدی در این بافت ها شود، به ویژه در بیمارانی که از بیماری های مزمن مانند دیابت یا سیستم ایمنی ضعیف شده رنج می برند. در موارد نادر، این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مننژیت
• آبسه در مغز
• التهاب استخوان
• التهاب بافت های اطراف چشم
• لخته شدن خون در رگ های خونی در ناحیه سینوس

خوشبختانه، چنین مشکلاتی نادر است، با این حال، آنها همیشه به ما یادآوری می کنند که سینوزیت آبریزش بینی گذرا نیست و بیمارانی که ایمنی ضعیفی دارند باید در هنگام درمان سینوزیت خود تحت مراقبت های پزشکی بیشتری قرار گیرند.

در پایان توصیه می شود در صورت تشخیص یا مشاهده علائم سینوزیت به بهترین متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کرده و درمان های مناسب را آغاز کنید.