زمانی که سلول‌های غیرطبیعی به صورت کنترل نشده در لوزه‌ها رشد کنند منجر به بروز سرطان لوزه می‌شود. نکته‌ی مهم این است که حتی افرادی که لوزه‌های خود را خارج کرده‌اند نیز ممکن است به سرطان لوزه دچار شوند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم و درمان سرطان لوزه بپردازیم، لذا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
سرطان لوزه چیست؟
لوزه ها دو غده لنفاوی هستند که در دو طرف گلو در پشت گلو قرار دارند. آن ها بخش هایی از سیستم ایمنی بدن هستند که عمدتاً در دو سال اول زندگی با اجسام خارجی مبارزه می کنند. لوزه‌ها می‌توانند تومورهای سرطانی ایجاد کنند، حتی برای افرادی که برداشتن لوزه انجام داده‌اند. این امر به این خاطر است که بخشی از بافت لوزه‌ها حتی پس از برداشتن باقی می ماند. سرطان لوزه، نوعی سرطان نادر است و به طور کلی ۳.۵ درصد از سرطان های دهان را تشکیل می دهد.
این بیماری ممکن است در هر سنی ایجاد شود، اما معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر ایجاد می‌شود. همچنین احتمال ابتلا مردان به این بیماری ۳ تا ۴ برابر بیشتر از احتمال ابتلاء خانم‌ها است، به طوری که از هر ۶۰ مرد ۱ نفر ممکن است مبتلا به سرطان لوزه شود. در حالی که این عدد در میان خانم‌ها ۱ نفر در میان هر ۱۴۰ نفر است. بر اساس تحقیقات افراد سفید پوست کمی بیشتر از افراد سیاه پوست در معرض خطر ابتلا به سرطان لوزه می‌باشند.
مراحل سرطان لوزه
به طورکلی، سرطان لوزه باتوجه به پیشرفت سلول های سرطانی به چند مرحله تقسیم می شود:
- مرحله ۰ : که به عنوان مرحله پیش سرطانی شناخته می شود، تعداد کمی از سلول های غیر طبیعی وجود دارد که ممکن است بعداً به سلول های سرطانی تبدیل شوند.
- مرحله ۱ : توموری با قطر کمتر از ۲ سانتی متر وجود دارد و به اندام های مجاور گسترش نیافته است.
- مرحله ۲ : توموری به قطر ۲-۴ سانتی متر وجود دارد که به اندام های مجاور گسترش نیافته است.
- مرحله ۳ : تومور بزرگتر از ۴ سانتی متر قطر دارد و به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است .
- مرحله ۴ : سرطان به سایر نواحی دهان، گلو و بدن گسترش یافته است.
علت سرطان لوزه
جهش DNA در سلول‌های سالم عامل اصلی ایجاد سرطان لوزه است، اما دلیل اصلی این جهش هنوز به طور کامل مشخص نیست. تحقیقات نشان می‌دهد که ویروس پاپیلومای انسانی نقش مهمی در ایجاد سرطان لوزه دارد. دیگر مواردی که در ایجاد سرطان لوزه نقش دارند عبارتند از:
- مصرف تنباکو (سیگار، قلیان، پیپ)
- مصرف الکل
- کاهش ایمنی بدن پس از پیوند عضو به دلیل مصرف داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی و یا بیماری ایدز
بیشتر بخوانید: سینوزیت چیست و چه علائمی دارد؟
علائم سرطان لوزه
اکثر سرطان ها در مراحل اولیه بدون علائم هستند، اما با پیشرفت بیماری ممکن است نشانه هایی نمایان شود که مهمترین آن ها عبارتند از:
- لمس توده در گردن
- ایجاد زخم در پشت دهان که بهبود نمی‌یابد
- وجود خون در بزاق
- درد در ناحیه دهان
- بزرگ بودن اندازه‌ی یکی از لوزه‌ها
- گلودرد مزمن
- گوش درد
- اختلال در بلع، صحبت کردن و جویدن
- بوی بد در دهان
تشابه سرطان لوزه و کیست لوزه
در اکثر موارد سرطان لوزه منجر به تشکیل کیست در لوزه نمی‌شود، اما ممکن است علائم مشابهی با کیست لوزه ایجاد نماید. از علائم مشابه سرطان و با کیست لوزه می توان به مشکل در بلع و یا احساس گیر کردن چیزی در گلو اشاره کرد.
تشخیص سرطان لوزه
پس از شرح حال و پرسیدن سوالاتی در مورد شدت و زمان شروع علائم، پزشک یک معاینه فیزیکی در ناحیه گلو، گردن، گوش و بینی انجام خواهد داد. گاهی اوقات ضایعات سرطان لوزه به صورت زخم‌هایی واضح در دهان و لوزه قابل مشاهده هستند. اما در مواردی نیز سرطان لوزه علائم مشخص بالینی ندارد و پزشک انجام آزمایشات بیشتر را برای شما تجویز خواهد نمود. برخی از این آزمایش‌ها عبارتند از:
- سی‌تی اسکن
- اسکن PET
- ام آر آی
- بیوپسی
تصاویر تهیه شده می‌تواند گسترش سرطان لوزه به اندام‌های مجاور را مشخص نماید و با بیوپسی نیز می‌تواند نوع سرطان لوزه را مورد تائید قرار داد.
نمونه برداری (بیوپسی) از لوزه
دو روش جهت بیوپسی از لوزه وجود دارد:
۱. سلول‌های مشکوک در دهان از طریق یک چاقوی کوچک نمونه برداری خارج می‌شود.
۲. سلول‌ها از توده‌ی موجود در گردن توسط یک سوزن ظریف ساکشن می‌شود.
سلول‌هایی که طی بیوپسی جدا شده‌اند جهت بررسی مولکولی و سلولی به آزمایشگاه پاتولوژی ارجاع داده می‌شوند تا در زیر میکروسکوپ به بررسی سلول‌های سرطانی پرداخته شود.
درمان سرطان لوزه
با توجه به اندازه، محل تومور و سرایت سرطان به سایر نقاط گزینه‌های درمانی متفاوتی وجود دارد که عبارتند از:
جراحی رباتیک ترانسورال
در این روش از ابزار جراحی پیشرفته جهت ورود به ناحیه پشت گلو استفاده می‌شود و سپس توده خارج خواهد شد. جراحی رباتیک موجب کوتاه شدن زمان بستری و بهبود عملکرد بلع پس از جراحی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: جراحی درمانی بینی
پرتودرمانی
در این روش از پرتوهای پر قدرت جهت از بین بردن سلول‌ها سرطانی استفاده می‌شود. در مراحل اولیه سرطان لوزه، پرتودرمانی می‌تواند اندازه‌ی تومور را کوچک کند. این روش درمانی پس از جراحی نیز جهت از بین بردن باقی مانده‌ی سلول‌های سرطانی به کار برده می‌شود.
شیمی درمانی
داروهای خوراکی و یا تزریقی شیمی درمانی شامل داروهایی با خاصیت کشندگی سلول‌های در حال رشد می‌باشد. شیمی درمانی ممکن است همراه با پرتودرمانی به منظور کند کردن رشد تومور و کاهش علائم بیماری استفاده شود.
جراحی برداشتن لوزه
زمانی که شیمی درمانی و پرتو درمانی جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی لوزه موثر نباشند، جراحی لوزه جهت برداشتن تومور پیشنهاد می‌شود.
درمان‌هایی که جهت سرطان لوزه ارائه می‌شود ممکن است طی چند هفته و یا چند ماه موجب بهبودی بیماری شود با این حال زمان بهبودی با توجه به شدت بیماری و گسترش آن متفاوت است. در صورتی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود روند درمان با سرعت بیشتری طی خواهد شد.
کلام آخر
سرطان لوزه از سرطان های نسبتا نادر است که در اثر رشد بی رویه سلول ها به واسطه جهش ژنتیکی رخ می دهند. اگرچه علت اصلی این بیماری مشخص نیست، اما سیگار عامل اصلی تهدید کننده برای بروز سرطان لوزه به شمار می رود.
علاوه بر آن عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نیز می تواند باعث بروز سرطان لوزه به ویژه منجر به کارسینوم سلول سنگفرشی می شود. این سرطان معمولاً بیماری کشنده‌ای نیست و اکثر بیماران در صورت تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند به طور کامل تحت درمان قرار بگیرد. در پایان توصیه می شود در صورت مشاهده علائمی مانند توده در گردن یا تغیر صدا به بهترین متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.
